Kronik Yaraların İyileşmesini Etkileyen 10 Faktör

Yaralanma veya ameliyat nedeniyle, yara iyileşmesi normalde düzenli bir dizi aşamadan geçerek istikrarlı bir şekilde ilerler. 30 gün içinde iyileşmeyen yaralar kronik kabul edilir. Kronik hale gelen yaralar, genellikle yara iyileşmesinin bir veya daha fazla aşamasında durur. Kronik yaralarda yara iyileşmesini etkileyen en yaygın 10 faktör şunlardır:

1. Hastanın Yaşı

İyileşme kapasitesinde yaşla ilgili birçok genel değişiklik vardır. Çalışmalar, 60 yaşın üzerindeki kişilerin, ileri yaşla birlikte meydana gelen fiziksel değişikliklerle ilişkili faktörlere bağlı olarak yara iyileşmesini geciktirmiş olabileceğini göstermiştir. Mevcut birden fazla komorbiditeye ek olarak, vücudun enflamatuar yanıtında azalma, anjiyogenezde gecikme vardır ve epitelizasyon süreci daha yavaştır. Ciltteki bazı gözle görülür değişiklikler, yaşlılık lekeleri gibi melanositlerdeki değişikliklerin yanı sıra yağ bezlerinin işlevinin azalması nedeniyle daha kuru cilt ile ilgilidir. Azalan kollajen sentezi, yara iyileşme sürecinde de daha yavaş skar oluşumuna bağlanır.

2. Yara Tipi

Bir yaranın özellikleri, yara iyileşme hızını etkileyebilir. Açıktır ki, daha büyük yaraların iyileşmesi daha uzun sürer, ancak yaranın şekli de iyileşme süresinde rol oynayabilir. Doğrusal yaralar tipik olarak dikdörtgen yaralardan daha hızlı iyileşir ve dairesel yaralar iyileşmesi en yavaş olanlardır. Ek olarak, yaralarda nekrotik doku, kuruma ve yabancı cisimler olduğunda yara iyileşmesi daha yavaştır.

3. Enfeksiyon

Tüm cilt kırıkları, bakteri, virüs veya mantarın yara bölgesine girmesine izin verebilir. Normalde bu patojenler, beyaz kan hücreleri ve bağışıklık sisteminin diğer bileşenleri tarafından geçilir ve elimine edilir. Enfeksiyon mevcut olduğunda, yüzeye doğru ilerleyin ve mükemmel yara bakımı ve belki de antibiyotik uygulamasıyla tedavi gerektiren yara veya lezyon yaratın.

4. Kronik Hastalıklar

Şeker hastası veya dolaşım sistemini etkileyen hastalıkları olan hastalar yara iyileşmesini engellemiş olabilir. Etkili yara iyileşmesi, iyi kan akışı gerektirir ve yara bölgesine kan akışını tehlikeye atan kronik durumlar, terapötik müdahale gerektirebilir. Kronik yaraları olan kişilerin, uygun tedavi müdahalelerini belirlemek için kapsamlı bir değerlendirme için bir tıp uzmanına danışmaları tavsiye edilir.

5. Kötü Beslenme

Kronik olarak hasta veya geriatrik bir hastada kötü beslenme, vücudun yarayı iyileştirmek için yeterli kaynağa sahip olmamasına neden olabilir. Yetersiz beslenme, enfeksiyonların bir bireyin protein ve kalori ihtiyacını artırması nedeniyle ortaya çıkabilir. Ayrıca, özellikle büyük basınç ülserleri (yaralanmalar) veya bacak ülserleri durumunda, yaralar günlük olarak büyük miktarlarda protein salgılayabilir. Kalori yetersiz olduğunda vücut, enerji için proteini parçalayabilir ve vücudun iyileşme kabiliyetini daha da tüketebilir.

6. Hidrasyon Eksikliği

Bir yaranın yüzeyindeki nem eksikliği, hücresel göçü durdurabilir, kan oksijenlenmesini azaltabilir ve yara iyileşmesini ciddi şekilde geciktirebilir. Sodyum veya suyun tükenmesinden kaynaklanan dehidrasyon , iyileşme sürecinin tüm yönlerini geciktirebilir. Çoğu insan günde 64 ons sıvıya ihtiyaç duyarken, bir yaradan kurtulmaya çalışan bir kişinin, gerekli oksijen ve besinleri sağlamak için yaralanma bölgesine giden beyaz kan hücrelerinin sürecine yardımcı olmak için daha fazla su içmesi gerekecektir. Uygun şekilde su alan bir hastanın idrarı berrak ve genellikle kokusuz olacaktır.

7. Kötü Kan Dolaşımı

Kan, yara iyileşme sürecinin gerçekleşmesi için gerekli bileşenleri dokuya verdiğinden, düşük tansiyon veya damar hastalığı olan kişilerde iyileşme gecikmesi ile sorunlar yaşanabilir. Tıkanmış veya daralmış kan damarları veya kalp, böbrekler ve akciğer hastalıkları da vücutta yaralı dokulara beyaz kan hücreleri ve yeterli oksijen dahil hayati yara iyileştirici bileşenler sağlayan sorunlara neden olabilir.

8. Ödem

Travmatik yaralanmaların çoğu bir miktar doku şişmesine neden olurken, aşırı ödem kan damarları üzerindeki basıncı artırarak yara bölgesinde daha zayıf kan dolaşımına neden olabilir. Doku şişmesi, kalp rahatsızlıklarından veya kan damarı problemlerinden kaynaklanabilir. Kompresyon tedavisi, ödemin azaltılması için sıvıların dolaşım sistemine geri taşınmasında genellikle etkilidir, böylece uygun iyileşme meydana gelebilir.

9. Tekrarlanan Travma

Bir yüzeye uygulanan kesme kuvveti veya basınç nedeniyle yeniden yaralanmaya devam eden yaraların iyileşme süreci gecikebilir veya hatta durdurulabilir. Tekrarlayan travma genellikle yatağa bağlı hastalarda meydana gelir ve düzenli bir programa göre dikkatli bir şekilde yeniden konumlandırılarak veya bir sağlık hizmetleri uzmanının gözetiminde yük boşaltma veya koruyucu cihazların kullanılmasıyla tedavi edilebilir.

10. Hasta Davranışları

Ne yazık ki, bazı hastalar sigara içmek veya aşırı içki içmek gibi yaşam tarzı seçimleriyle gecikmiş yara iyileşmesine katkıda bulunur. Yara iyileşmesini etkileyebilecek diğer hasta davranışları, yeterli uyku eksikliği, etkilenen bölgenin yükseltilememesi, yaranın düzgün şekilde temizlenmemesi, yetersiz yara pansuman prosedürlerinin kullanılması, yaranın nemli tutulmaması ve yeterince hareket etmemesidir. Hastaları dinlemek ve dikkatli eğitim vermek, iyi yara iyileştirme uygulamalarına daha iyi uyum sağlanmasına yardımcı olabilir.